21 Nov Rreziku i ndriçimit artificial tek njerëzit

Drita blu po bëhet gjithnjë e më e përhapur në ndriçimin artificial, duke ngritur shqetësime në lidhje me rrezikun e saj të mundshëm shëndetësor për njerëzit. Në një studim të ri, shkencëtarët në Universitetin Shtetëror të Oregonit hetuan efektet e dritës blu kronike në rrugët metabolike në kokat e mizave mutante të frutave (Drosophila melanogaster).

Drita blu, e cila karakterizohet nga drita me valë të shkurtër me energji të lartë, ka tërhequr vëmëndjen si një rrezik potencial për shëndetin e njerëzve.

Është e zakonshme në ndriçimin artificial, siç janë diodat që lëshojnë dritë, ndaj të cilave njerëzit ekspozohen gjithnjë e më shumë.

Ka prova në rritje se drita blu ka potencialin të dëmtojë sytë e njeriut duke shkaktuar sëmundje që variojnë nga glaukoma deri te degjenerimi i retinës dhe makulopatia e lidhur me moshën. Megjithatë, dihet pak për mekanizmat e dëmtimit.

“Ekspozimi i tepërt ndaj dritës blu nga pajisjet e përditshme, si televizorët, laptopët dhe telefonat, mund të ketë efekte të dëmshme në një gamë të gjerë qelizash në trupin tonë, nga lëkura dhe qelizat dhjamore, deri te neuronet shqisore”, -tha profesori Jadwiga i Universitetit Shtetëror të Oregonit.

“Ne jemi të parët që tregojmë se nivelet e metabolitëve specifikë, kimikate që janë thelbësore për funksionimin e duhur të qelizave ndryshojnë në mizat e frutave të ekspozuara ndaj dritës blu.”

“Studimi ynë sugjeron se shmangia e ekspozimit të tepërt të dritës blu mund të jetë një strategji e mirë kundër plakjes.”

Në studimet e mëparshme, profesoresha Giebultowicz dhe kolegët e saj zbuluan se mizat e frutave të ekspozuara ndaj dritës ‘ndiznin’ gjenet mbrojtëse të stresit dhe se ato që mbaheshin në errësirë ​​të vazhdueshme jetonin më gjatë.

Për të kuptuar pse drita blu me energji të lartë është përgjegjëse për përshpejtimin e plakjes tek mizat e frutave, ata krahasuan nivelet e metabolitëve në mizat e ekspozuara ndaj dritës blu për dy javë me ato të mbajtura në errësirë ​​të plotë.

Ekspozimi i dritës blu shkaktoi ndryshime të rëndësishme në nivelet e metabolitëve të matur nga studiuesit në qelizat e kokave të mizave.

Në veçanti, ata zbuluan se nivelet e metabolitit suksinat ishin rritur, por nivelet e glutamatit ishin ulur.

“Sukcinati është thelbësor për prodhimin e karburantit për funksionin dhe rritjen e çdo qelize,” -tha profesor Giebultowicz.

“Nivelet e larta të suksinatit pas ekspozimit ndaj dritës blu mund të krahasohen me gazin që është në pompë, por nuk hyn në makinë.”

“Një zbulim tjetër shqetësues ishte se molekulat përgjegjëse për komunikimin midis neuroneve, si glutamati, janë në nivelin më të ulët pas ekspozimit ndaj dritës blu.”

Ndryshimet e regjistruara nga shkencëtarët sugjerojnë se qelizat funksionojnë në nivel jo optimal dhe kjo mund të shkaktojë vdekjen e tyre të parakohshme dhe më tej, shpjegojnë gjetjet e tyre të mëparshme se drita blu përshpejton plakjen.

“Ne përdorëm një dritë blu mjaft të fortë te mizat njerëzit janë të ekspozuar ndaj dritës më pak intensive, kështu që dëmtimi qelizor mund të jetë më pak dramatik,” vuri në dukje profesor Giebultowicz.

“Rezultatet tona sugjerojnë se kërkimet e ardhshme që përfshijnë qelizat njerëzore janë të nevojshme për të përcaktuar shkallën në të cilën qelizat njerëzore mund të tregojnë ndryshime të ngjashme në metabolitët e përfshirë në prodhimin e energjisë në përgjigje të ekspozimit të tepërt ndaj dritës blu.”

Rezultatet shfaqen në revistën Frontiers in Aging.